VW dźerži na cupra Born w Šwikawje kruće – ID.3 wostanje dlěje
Cupra Born wostanje w Šwikawje: VW podlěši produkciju wjacorych modelow na tradicije bohatym stejnišću. Z tym wostanje awtowa fabrika wjacemarkowe dźěło.
News zu #Geschichte
«Dyrbi tu dale hić» - 35 lět VW Sakska
Wot Trabant-produkcije k e-awto-pioněrej: Po 35 lětach steji VW w Šwikawje znowa před wulkimi wužadanjemi. Kak sobudźěłaćerjo na to zhladuja a kak su dale pućrubarjo w koncernje.
VW-twórba Šwikawa produkuje něšto wjace awtow
K 35. jubilejej je w VW-zawodźe w Šwikawje zaso trochu wjace awtow wot paska běžało. Šěsć połnoelektriskich modelow so tam produkuje.
Autoexperte: VW-Werk Šwikawa před swojej třećej nowonamakanju
Najebać spadowace produkciske ličby widźi fachowc Werner Olle šansy za VW-twórbu w Šwikawje. Što woznamjenja planowane kołoběhowe hospodarstwo za joby w awtowej fabrice?
Předawanski: Hodowne kulki ze Simson-błyskota
Nałožki trjechi NDRski kultowy objekt: Kaž Simson-Blinker jako hodowne kulki kupcow w syći zahorić – a čehodla postork nimale wostanje.
«Zymna wutroba» - NDRski bajkowy klasikar budźe 75
Wbohi wuhler Peter, škleńčany mužik a demoniski holland-Michel: Štož prěni defa-barbny film tež po telko lětach hišće wosebje čini.
Lipšćanski šulski muzej swjeći 25 lět kubłanske stawizny
Lipšćanski šulski muzej zhladuje na 25 lět wróćo - a prezentuje k jubilejej wustajeńcu, w šuli a architekturje w srjedźišću steja.
Sensaciske namakanki w Lipsku: Njeznate Bachowe kruchi wotkryte
Sta lět běchu kruchi njeznate wostali - po dołhim pytanju slědow buchu nětko Johannej Sebastianej Bachej přirjadowane. Kak hudźbny slědźer zhubjenej pišćelowej twórbje začuwaše.
Steinmeier spožča myta w stawizniskim wubědźowanju
Kóžde lěto wukonja zwjazkowy prezident stawizniske wubědźowanje. Tónraz je zajim wosebje wulki. Dobre znamjo hladajo na přiběrace desinformaty namaka Frank-Walter Steinmeier.
Wuznamjenjenje za «Wuhlowy swět»-muzej
Po milionowych inwesticijach wabi hórnistwowy muzej w Oelsnitzu ze skutkownej přehladku ke kamjentnemu wuhlu. Z tym je to nětko tež jury myta sakskeho muzeja přeswědčiła.
Goethe-jubilej: «Wón da Weimar dušu a swětowy wuznam»
Před 250 lětami přińdźe Goethe do Weimara – a změni město. Kak wupada dźensa wo jeho wliw na kulturu, šule a ličby wopytowarjow?
Wjetšina Wuchodnych Němcow přećiwo zapřijeću «nowe zwjazkowe kraje»
65 procentow wuchodnych Němcow nimaja zapřijeće «nowe zwjazkowe kraje» hižo za načasne. Kotru alternatiwu preferuja a što ma to z narodnym swjatkom činić.
Kameruniske kulturne herbstwowe herbstwowanje ma so wuslědźić
Něhdźe 500 kulturnych kubłow z Kameruna so w němskich muzejach wuslědźi. Zaměr je, jich stawizny zhromadnje z fachowcami z Kameuna rekonstruować.
Wosobinske objekty powědaja wo arcyhórnistwom w Sakskej
Wot prućata hač ke kwasnemu kłobukej: Wustajeńca powěda na zakładźe wosobinskich objektow stawiznu rudoweho hórnistwa w Sakskej.
Plauen požada so za jubilej Měrliweje rewolucije
Při Měrliwej rewoluciji 1989 hraješe tež město Plauen wažnu rólu. Tam bě prěnja wulkodemonstracija z něhdźe 15.000 ludźimi - dwaj dnjej do legendarneho demo w Lipsku.
Plauen požada so za jubilej Měrliweje rewolucije
Při Měrliwej rewoluciji 1989 hraješe tež město Plauen wažnu rólu. Tam bě prěnja wulkodemonstracija z něhdźe 15.000 ludźimi - dwaj dnjej do legendarneho demo w Lipsku.
Wuměłstwowe zběrki Drježdźany bychu designerojo Rudolf Horn
Meble, kotrež je wón naćisnył, přewodźachu wjele ludźi w NDR - a su tež dźensa hišće prašane. Nětko je Horn w starobje 96 lět zemrěł. W fachowym swěće sej wón dale waža.
Designer Rudolf Horn je mortwy
Meble, kotrež je wón naćisnył, přewodźachu wjele ludźi w NDR - a su tež dźensa hišće prašane. Nětko je Horn w starobje 96 lět zemrěł.
Awtorka Haratischwili widźi spad swobody měnjenja
Z Georgiskeje pochadźaca awtorka Nino Haratischwili starosći so wo staw demokratije na zapadźe. Zakładny stołp budźe «njenapadnje» wobškodźeny.
Lipsk wopomina měrliwu rewoluciju před 36 lětami
9. oktobra spomina Lipsk kóžde lěto na měrliwu rewoluciju 1989. Tónraz steji wječor hišće wosebity podawk.
Lipsk wopomina měrliwu rewoluciju před 36 lětami
9. oktobra spomina Lipsk kóžde lěto na měrliwu rewoluciju 1989. Tónraz steji wječor hišće wosebity podawk.
Třećina wobydlerjow widźi wuchodo-zapadne rozdźěle
Do Dnja Němskeje jednoty jewja so hnydom wjacore naprašowanja: Škałoby mjez wuchodom a zapadom přiběra zaso – a to wosebje z wida wuchodnych Němcow.
Wuchodozamołwita ćehnje bilancu k Němskej jednoće
Před 35 lětami stej so němskej stataj zjednoćiłoj. Kak daloko su wone hromadźe zrostli?
Koncert ma němske dźělenje hudźbnje dožiwjomne činić
Murja dźěli na Dnju Němskeje jednoty Dwórsku swobodnu halu. Tež hudźbnicy na jewišću a publikum su dźěleni. Tola inscenacija skónči so tak kaž stawizna před 35 lětami.
Snadna wjetšina wuchodnych Němcow widźi jednotu jako dobytk
Krótko do dnja Němskeje jednoty je naprašowanje nastajenja wuchodnych Němcow wuslědźiło. Kak widźa ludźo znowazjednoćenje?
Přetwar za 9,1 milion - korejski muzej swjeći nowowotewrjenje
Muzej korejtow w Augustusburgu prezentuje so po přetwarje dospołnje nowy. Wopytowarjo njemóža sej jenož wóz z wjacorych lětstotkow wobhladać, ale so tež sami z pohončom stać.
Wjace hač 100.000 wopytowarjow w Industrijnym muzeju Kamjenica
W lěće kulturneje stolicy skića Kamjeničanske muzeje kopicu wustajeńcow. Wone so čiłe wužiwaja. Tak rěči industrijowy muzej hižo nětko wo wopytowarskim rekordu.
Přehladka pokazuje pokłady z Chinskeje kejžorskeho časa
Štóž nochce nimale dźesać tysac kilometrow do Taiwana pućować, ma nětko šansu, mnohe rědke eksponaty w Praze wuhladać. Wjele z nich pochadźa z kejžorskich wuměłstwowych zběrkow.
Trabi, Wartburg & Co: Telko su NDRske awta dźensa hódne
Po přewróće njeje mnohich wobsedźerjow spěšnje dosć wotbyć móhł, dźensa su so jako oldtimer prašeli: Awtoklassikarjo z NDR. Kelko z tutych jězdźidłow hišće je?
Trabi, Wartburg & Co: Telko su NDRske awta dźensa hódne
Po přewróće njeje mnohich wobsedźerjow spěšnje dosć wotbyć móhł, dźensa su so jako oldtimer prašeli: Awtoklassikarjo z NDR. Kelko z tutych jězdźidłow hišće je?
Prezentaciske plany za Wismutowe herbstwo so zešwižnja
Na dwěmaj stejnišćomaj chcedźa namrěwstwo uranoweho hórniskeho koncerna Wismut předźěłać a pokazać. To je dołho jasne. Tola mjeztym je jasne: Při planach su wobmjezowanja trěbne.
«Schwarzbuch»: Załožba skorži zhubjene pomniki
Hač herbstwowe sudnistwo abo historiske tankownje: Jónkrótne twarjenja w Němskej maja so poprawom zachować. Tola husto hinak běži, rěka w nowej «Schwarzbuch».
Klepsch: Twar murje bě symbol za politiske potłóčowanje
Před 64 lětami započa so twar murje. Z tym so němsko-němske dźělenje wobzamkny.
Restawrowany NDRski prestižny ćah njekula najprjedy tola hišće
Na dnju wotewrjenych duri w zawodźe w Halberstadće knježeše w juniju hišće optimizm. Nětko su so nowe techniske problemy wujewili. Historiski spěšnik dyrbi hišće dalše zadźěwki wzać.
Potom-biblioteka w Staucha bědźa so pjenježne starosće
Dźiwadźelnik Peter Sodann je wottysacy knihi z NDR hromadźił. Po jeho smjerći steji jeho biblioteka před prašenjom, kak ma dale hić.
Wot kofeja do tampons: NDR muzej pyta wuchodne produkty
Hišće raz kramosćeja na łubi: Berlinski NDR muzej pyta za swoju wustajeńcu wšědne produkty z wuchoda. Kajke pokłady 35 lět pozdźišo wosebje ćežko namakaš.
Pokazki na NS-rubježne wuměłstwo w mjeńšich muzejach
Tež mjeńše muzeje w Sakskej pruwuja swoje wobstatki na NS-rubježne wuměłstwo. Što su dodatne slědźenja dotal wunjesli?
Restawrowany prestiž NDRski prestiž ma so bórze zaso kuleć
Dotal njeje historiski spěšnik zawodokmany a technisce woteběrał. Zajimcy trjebaja hišće tróšku sćerpnosće, doniž njemóža jězby knihować. Pohlad do nutřkowneho bě nětko móžny.
Płaćizna młodźinskeje literatury za Roman wo NDRskich ćěkanjach za myće
Awtorka Maja Nielsen z Hamburga so za swoju młodźinsku knihu «Tunlotwarc» wuznamjeni. Wona wobswětla w nim zwažliwe ćěkańcy z NDR. Hłowna figura je hólc z Wuchodneho Berlina.
«Zbožo při!»: Historiske młyny wabja na mnohich městnach wopytowarjow
Swjatki póndźelu wotewrja kóždolětnje wjele historiskich młynow za wopytowarjow. Cyłozwjazkowy zazběh bu w sewjernej Sakskej swjećeny.
Kaž mostowi wuměłcy - retrospektive k jubilejej
Při Dippelsdorfskim haće pola Moritzburga namakachu wuměłcy «mosta» inspiracije a wotputanja. Na to dopomina kóždolětnje kulturne lěćo před wrotami Drježdźan - tónraz z wosebitym fokusom.
Durinski archiw pěstuje wotnětka dźěl Amiga-herbstwa
Label Amiga wozjewi w NDR platy wuměłcow kaž Franka Schöbela a Puhdyja, ale tež wot zapadnych hudźbnikow. Wažny archiwny fundus k tomu so wotnětka w Eisenach pěstuje.
Sta zarjadowanjow w lěće židowskeje kultury 2026
Židowske žiwjenje eksistuje wot srjedźowěka w Sakskej. Temowe lěto ma tutu kulturu hódnoćić - ale tež na židowske perspektiwy přitomnosće skedźbnić a wuměnu spěchować.
Filharmonikarjo z Mnichowa a Israela hraja wopomnjenski koncert
Dwaj orchestraj z dweju krajow formujetaj zhromadne zwukowe ćěleso a hrajetej w Drježdźanach wopomnjenski koncert ke kóncej Druheje swětoweje wójny. 97 lět stary komponist je tež přitomny.
«No Secret»: Schau zu Bergbaugeschichte an historischem Ort
W zymnej wójnje dodawaše NDR wulke mnóstwa urana za atomowy program Sowjetski zwjazk. Wustajeńca na awtentiskim městnje podawa dohlady do tutoho kapitla němskich hórniskich stawiznow.
Načolny orchester hraja w znamjenju měra w Drježdźanach
Mjezynarodnej načolnej orchestraj hrajetaj zhromadnje w Drježdźanach. Woni sadźa z tym w předpolu hudźbnych swjedźenskich hrow znamjenja wujednanja - w pomjatku na ćmowu zańdźenosć.
Lipsk da zelenu swěcu za twar jednotneho pomnika
Lěta dołho je so wo to wojowało. Nětko je wobzamknjene: Lipsk ma jednotny pomnik dóstać. Cyle bjezporočny pak rozsud w měšćanskej radźe njewotběža.
Nasćěnowe mólba Gerharda Richter zdźěla swobodne
Nimale poł lětstotka bě diplomowe dźěło swětoznateho molerja za wjacorymi barbnymi worštami schowane. Nětko móža sej wopytowarjo znajmjeńša centralny dźěl twórby wobhladować.
Něhdyši wojowar za wobydlerske prawa NDR Gerd Poppe je mortwe
Wón namołwješe přećiwo NDRskim Hornjam a namołwješe Zelenych k realistiskemu widej na wonkownu politiku. Nětko je Gerd Poppe zemrěł.
Nowy błyšć za parlowinu: milionowa inwesticija w Adorfje
Něhdy nastaštej w Adorfje wužiwanske a luksusowe artikle ze zybolaceho so nutřkowneho parlowych mušlow. Nětko ma dožiwjenski centrum wotewrěć a kritiske temy kaž přirodoškit a zachowanje wašnja nawjazać.
Wopory režima SED dóstanu lěpšu pomoc
Wjele ludźi je pod režimom SED ćerpjeło. Jich wotškódnjenje so přichodnje polěpši. Po zwjazkowym sejmje nětko tež Zwjazkowa rada puć za to swobodny čini.
Schleyer-syn: Jenož RAF-skućićelka je so zamołwiła
Něhdyša teroristka Silke Maier-Witt je pola syna zawlečenskeho wopora Hanna Martina Schleyera wo wodaće prosyła. To je kedźbyhódne, namaka Jörg Schleyer.
Minuta mjelčenja w krajnym sejmje za wopory Druheje swětoweje wójny
Na Dnju zničenja Drježdźan w Druhej swětowej wójnje wopomina Sakski krajny sejm wšěch woporow tuteje wójny. Drježdźany napomina k wujednanju a měrej.
Wjace wopytowarjow na Königsteinje - 2025 swjedźeń za hoberski sud
Twjerdźizna Königstein je jako zdźeržane swědčenje sakskich stawiznow turistiski magnet w swobodnym staće. Tež z wukraja přińdźe přeco wjace hosći - a na arealu dźeš po času.
Dierks: Wučby 13. februara młodym ludźom dale dawać
13. februara kóždeho lěta wopomina Drježdźanska ludnosć zničenja swojeho města w Druhej swětowej wójnje. Tola pohlad njeměri so jenož wróćo.
Kretschmer napomina při wopomnjenskim swjedźenju k stražliwosći
Pirnaski Sonnenstein bě eksperimentowanske polo za wot nacijow wukonjane masowe zničenje. W morjenskim wustawje padny nimale 14.000 ludźi «Euthanasie»-złóstnistwa k woporej.
Społnomócnjeny: Rozsudźeni přećiwo antisemitizmej zastupić
Róčnica wuswobodźenja zaničowanskeho lěhwa Auschwitz je w Němskej wopomnjenski dźeń NS-woporow. 80 lět pozdźišo haći antisemitizm zaso židowske žiwjenje.
Prowizoriske kopolaki z časa w muzeju
Paduši wšěch dźesać kopolakow w Zeitzu postara so loni wo rozhorjenosć. Šulerjo zhotowichu nachwilnje narunanje z 3D-ćišćaka, kotryž je nětko w muzeju přizemił.
Něhdyši minister NDR Hans Reichelt zemrěł
Za čas NDR bě Hans Reichelt lětdźesatki za wobswětowu politiku zamołwity. Při tym zdoby sej w zapadźe přećela.
Lěwica chce róčnica skónča wójny 1945 jako wopomnjenski dźeń
8. meja 1945 předstaja cezuru. Na tutym dnju skónči so hač do toho najwjetša wójna stawiznow w Europje. Po měnjenju Lěwicy měješe so wón z wopomnjenskim dnjom stać.
Wutrobnje w bjezwutrobnym času: 90 lět «nan a syn»
Rysowanske figury z pjera e.o. plauen (1903-1944) wobkuzła hač do dźensnišeho wjele ludźi. Za wjele lóštnymi dyrdomdejemi comicoweju rjekow tči hnujaca žiwjenska stawizna.
Kulturne kubła z prjedawšich kolonijow w fokusu
W němskich zběrkach muzejow a uniwersitow namakaja so mnoho wuswědčenjow z kolonialneho časa. Woni nětko přepytuja. Dźe někak wo hońtwjerske trofeje a smjertne powostanki kaž nop.
Kulturne kubła z prjedawšich kolonijow w fokusu
W němskich zběrkach muzejow a uniwersitow namakaja so mnoho wuswědčenjow z kolonialneho časa. Woni nětko přepytuja. Dźe někak wo hońtwjerske trofeje a smjertne powostanki kaž nop.
Karl-Wilhelm-Fricke-myto: Požadanska faza startowała
Wusahowaceho angažementa za swobodu, demokratiju a ciwilnu kuražu so lětnje Karla Wilhelm-Fricke-myto spožči. Za lěto 2025 móža so nětko namjety zapodać.
Němska słužba najstarša dźěćaca dalokosć budźe 65 lět stara
Što maja Zeleny kłok při ampli, halloren-kulki a pěskowy mužik zhromadnje? Wšitcy su dawno zahinjenu NDR přežiwili. Pěskowčik swjeći nětko wosebite narodniny.
Historiski NDRski spěšnik ma w Radebeulu na kolije
Něhdy jězdźeše spěšnowobchadne awto SVT wot Berlina přez Drježdźany a Prahu hač do Wiena - tež hdyž bě za staćanow NDR hižo do toho kónčna stacija. Nětko ma zaso na kolije.
Archiw Bacha Lipsk požada njeznatu Mendelssohnowu kompoziciju
Něhdźe 150 lět wosta originalna kompozicija Feliksa Mendelssohna Bartholdyja njewotkryta. Nětko je sej archiw Bacha z priwatneho wobsydstwa zdobyła.
Strony sadźeja rozdźělne akcenty k 9. nowembrej
9. nowember je wosebity dźeń w němskich stawiznach. Wón steji za pogromy přećiwo Židam w lěće 1938 runje tak kaž za powalenje murje 1989. Tak wostanje wón na přeco dźeń wopominanja.
Bas hódnoći zmužitosć wuchodnych Němcow při powalenju murje
Pad murje je nětko 35 lět sem. Zwjazkowy sejm to za přičinu debaty bjerje. Jeho prezidentka dopomina tež na sćěhi za ludźi we wuchodnej Němskej.
Dźiwadźelnica Lisa Bitter dopomina so na pad Berlinskeje murje
«Tatort»-dźiwadźelnica Lisa Bitter je w Frankskej wotrostła, NDR njebě daloko. Po přewróće studowaše w Sakskej. Kak skutkowaše towaršnostny přewrót tehdy na nich?
NSU: Pilotowy dokumentaciski centrum w Kamjenicy přijimuje formu
2025 změja w Kamjenicy prěni dokumentaciski centrum k NSU-złóstnistwam. Statna ministerka za kulturu Roth a ministerka demokratije Meier sčinichu sej na městnje wobraz.
Wopomnjeće na NSU-wopory - Özoğuz: wažny dźeń za přiwuznych
Lěta dołho běchu prawicarscy NSU-terorisća njemyleni w Sakskej žiwi. Na dnju jich sebjetarnowanja wopominaja tu wopory.
Pomnik přećiwo wójnje - Nowy muzej w Lützenje zahajił
Po tři a poł lěće twarskeho časa wotewri «Muzej Lützen 1632» a přesadźi wopytowarjow do časa Třicećilětneje wójny. Kak bydlachu wojacy w jednej z najkrawnišich bitwow stawiznow?
Richard Strauss' turbulentna mandźelska drama 'Intermezzo' so w Semperowej operje Drježdźany swjeći.
W Semperowej operje płaći Richard Strauss nimo Richarda Wagnera jako domjacy bóh. 100 lět po prapremjerje Straussoweje opery «Intermezzo» je nowoinscenacija twórby z awtobiografiskimi ćahami.
Naćisk dobyćerja za pomnik swobody a jednotny pomnik w Lipsku předstajił
Měrliwa rewolucija wot 1989 zarjadowanu do toho dźělenu Němsku. W Lipsku ma klětu pomnik swobody a jednotneho pomnika nastać. Nětko buchu dobyćerske naćiski prezentowane.
Pohladaj wo NDRskim izolowanskim lěhwje na hrodźe Augustusburg
Stasi chcyše njepřećelow NDR z tu- a wukraja w krizowym padźe na hrodach interněrować, kotrež so jako młodownje wužiwachu. Plany za to su w dalokej měrje njeznate - hač donětka.
Měrowi załožićeljo a symbolowa figura měrliweje rewolucije: Teologa Friedrich Schorlemmer zemrěł
Na kóncu bě měrnje wokoło njeho. Ale mjelčo njebě Friedrich Schorlemmer nimale cyłe swoje žiwjenje. Nětko je teologa a wojowar za wobydlerske prawa zemrěł.
Ex-kassenärztechef skedźbnja NS-wumjetowanja wróćo
Dla předsłowa k humanejgenetice zhubi Klaus Heckemann swoje zastojnstwo jako předsyda kasoweho lěkarskeho zjednoćenstwa. Wón čuje so njezrozumjeny – a zakituje swoje «Eugenik»-wuprajenja.
Historikar wuzběhnje pozitiwne aspekty wuchodo-zapadneje debaty
We wuchodnej Němskej so za mało tydźenjow tři krajne sejmy znowa wola. Awtorske zjednoćenstwo Pen Berlin bjerje to jako składnosć, zo by wo naledźe w kraju diskutowało.
Kulturna załožba spěchuje wustajeńcu k Mesičanskej pórclinowej manufakturje w NDR
1710 po wunamakanju europskeho twjerdeho porcelana załožena, je Mesičanska manufaktura swětosławna. Statne wuměłstwowe zběrki dodni nětko skerje njewobswětleny kapitl jich stawiznow.
Němsko-Němski muzej Mödlareuth krótko do wotewrjenja nowotwara
W zymnej wójnje dźěše murja přez Mödlareuth při něhdyšej nutřkoněmskej hranicy. Wot 1990 zaběra so Němsko-němski muzej we wsy z dźělenjom. Tuchwilu so wone rozšěrja.